Historia LZS na ziemi łódzkiej

Pierwsze ogniwa LZS w regionie łódzkim zaczęły powstawać w 1946 roku. Według pierwszego spisu dokonanego w 1949 roku było ich 47. W 1952 roku powołano do życia Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe. Jednym z organizatorów Rady Wojewódzkiej LZS w Łodzi był Ryszard Marczewski, później wieloletni sekretarz i wiceprzewodniczący Rady Głównej Z LZS. Pierwszy zjazd LZS województwa łódzkiego odbył się w 1953 roku, a przewodniczącym wybrano Witolda Gumińskiego. W 1955 roku zarejestrowanych było 1040 ogniw i 38400 członków, ale roku później już tylko… 12 768 członków należało do 510 LZS. Niewątpliwie w poprzednich latach ,,pompowano” statystykę, zakładano fikcyjne ogniwa. Ale planowano z góry i podstawą oceny dla instancji wojewódzkich i władz centralnych była ilość ogniw. Podczas kampanii sprawozdawczo-wyborczej w 1957 roku zweryfikowano ilość członków i ogniw. W latach 60. XX wieku znów zaczęło przybywać członków i ogniw – w 1966 roku do LZS należało ponad 32 tysiące osób, zaczęły też powstawać Ludowe Kluby Sportowe. 28 lutego 1971 roku, z okazji 25-lecia LZS, podczas VII Wojewódzkiego Zjazdu LZS w Łodzi, Rada Przyjaciół LZS ufundowała sztandar dla łódzkiego Zrzeszenia. Podział administracyjny kraju w 1975 roku spowodował, że na okres prawie ćwierć wieku łódzkie podzielono na cztery mniejsze województwa: piotrkowskie, skierniewickie, sieradzkie i łódzkie. Ta reforma była ciosem dla Zrzeszenia. Rozbite zostały przez lata budowane struktury, a wielu działaczy, którzy krzewili sport i kulturę fizyczną na wsi odeszło.


Po reformie w latach 70. XX w. w miejskim województwie łódzkim działało 80 ogniw skupiających 3887 członków, w piotrkowskim ponad 17 tysięcy członków należało do 356 ogniw, w woj. sieradzkim istniało 295 ogniw i ponad 17 tys. członków, podobnie w skierniewickim 295 ogniw i 17 300 członków. W latach 80. postawiono na rozwój sportu masowego. Organizowano mistrzostwa w grach zespołowych: piłce ręcznej, siatkowej, koszykówce oraz szereg masowych turniejów i lig w piłce nożnej i tenisie stołowym. Dużą popularnością cieszyły się turnieje szachowe o ,,Złotą Wieżę” a także różnego rodzaju igrzyska i spartakiady. Tu warto wspomnieć, że na terenie woj. łódzkiego najstarszą historię mają Igrzyska Ziemi Wieluńskiej. Pierwsze odbyły się w 1947 roku w Skomlinie, który stał się tradycyjnym miejscem ich rozgrywania. Natomiast I Spartakiada Wojewódzka odbyła się w 1959 roku.


Rozwój sportu powszechnego, szczególnie w latach 80., pobudzał inicjatywy tworzenia i rozwijania sekcji sportu wyczynowego. W piotrkowskim chlubą było jeździectwo ( Bogusławicki Klub Jeździecki) i kolarstwo. Kolarze z Opoczna i Bełchatowa zdobywali medale mistrzostw świata, startowali na Igrzyskach Olimpijskich w Atlancie i Sydney. Sekcje podnoszenia ciężarów istniały w Dłutowie, Opocznie, Dobryszycach, Bujnach, lekkoatletyczne w Zelowie i Koluszkach. Sport wyczynowy dobrze wkomponował się w program sportowy szkół rolniczych, te z Łódzkiego w latach 90. plasowały się w pierwszej dziesiątce podczas Igrzysk Szkół Rolniczych. W woj. piotrkowskim rozwijała się też turystyka, jego przedstawiciele coraz częściej wygrywali indywidualnie i zespołowo większość ogólnopolskich zlotów turystycznych. Skierniewickie w tym czasie w sferze sportu kojarzyło się głównie z MLKS Mazowszem. Największy splendor klubowi przynosili łucznicy, zapaśnicy i kolarze. Najtrudniejszy okres dla Ludowych Zespołów Sportowych nastał pod koniec lat 80. i na początku lat 90. XX wieku. Ujemny wpływ na aktywność niektórych środowisk wiejskich miała likwidacja rejonowych inspektorów-organizatorów sportu. Rady Wojewódzkie by pozyskać niezbędne środki i realizować program podjęły działalność gospodarczą – siedziby rad i klubów sportowych, a także niektórych obiektów sportowych stały się hurtowaniami i sklepami. Ograniczono do minimum ilość pracowników etatowych. Przestało istnieć wiele ogniw LZS.


W 1999 roku rozpoczęła się kolejna reforma administracyjna, ale ta była już inna. Polegała na scalaniu, a nie na dzieleniu. I do niej LZS były lepiej przygotowane niż do tej z 1975 roku. Przewodniczący Rady Wojewódzkiej Zrzeszenia LZS w Łodzi 1953-2013: Witold Gumiński, Józef Doleciński, Stanisław Bobrowski, Zdzisław Skibior, Kazimierz Orzechowski, Stanisław Łaszkiewicz, Tadeusz Gajda i od 2004 Marek Mazur. Do najbardziej znanych działaczy LZS na terenie woj. łódzkiego należą: Mirosław Adrychowicz, Tadeusz Gajda, Kazimierz Gęszczak, Wojciech Kabza, Wojciech Kaczmarek, Szczepan Krajda, Kazimierz Kurtasiński, Ryszard Marczewski, Piotr Mróz, Zbigniew Ignacy Pietrusewicz, Szymon Szpoton, Mieczysław Szymczyk, Zdzisław Wawrzewski, Krzysztof Wójcik.
Najlepsi trenerzy: Antoni Tomczyk (LZS Zelów – la), Marek Skrzypczyk (Bogusławice – jeździectwo), Kazimierz Andrzejewski (Bogusławice – jeździectwo), Bogdan Stasiak, Kazimierz Jasiński (LKS Bełchatów – kolarstwo), Henryk Furmaniuk (LZS Bujny – podnoszenie ciężarów), Zbigniew Dziurdź, Arkadiusz Stępniewski (LKS Optex Giant Opoczno – kolarstwo), Mieczysław Szymajda (UKS Domaniewice, short track, la), Włodzimierz Dębowski (LKK Drzewica, kajakarstwo).


Najważniejsze imprezy sportowe: Letnie Igrzyska LZS, Spartakiada Władz Samorządowych, Liga Lekkoatletyczna, Ogólnopolskie Biegi Przełajowe w Wolborzu, mistrzostwa w piłce siatkowej, warcabach, tenisie stołowym, mistrzostwa lekkoatletyczne, szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. (na podstawie książki Marka Mazura ,,Ludowe Zespoły Sportowe w regionie łódzkim w latach 1946-2006”).

Dane statystyczne:
Obecnie do łódzkiego Zrzeszenia należy 24 300 osób (zrzeszonych w 554 jednostkach organizacyjnych, w tym 280 to kluby, ULKS i UKS), około 18 500 z nich nie przekroczyło 18 roku życia. Co rocznie organizuje się tu około 12 tysięcy imprez sportowych i turystycznych, w których uczestniczy 520 tysięcy osób. Do wiodących dyscyplin sportu w łódzkiej organizacji należą: piłka nożna, kajakarstwo górskie, zapasy, podnoszenie ciężarów, łyżwiarstwo szybkie, lekkoatletyka.

Najlepsze kluby:
KS Społem Łódź
AKS Piotrków Tryb.
LKS Dobryszyce
LKK Drzewica
LUKS Gryf Bujny
ULKS AS Jakubice
MULKS MOS Sieradz
UKS Błyskawica Domaniewice
LUKS Sławno
LKS Victoria Działoszyn

Najbardziej znani zawodnicy i wychowankowie LZS:
Sławomir Barul – kolarz przełajowy i MTB, mistrz Polski w obu specjalnościach, olimpijczyk z Atlanty (1996). Wychowanek trenera Zbigniewa Dziurdzia i Optexu S.A. – Opocznianki (1996).

Zbigniew Bródka – łyżwiarz szybki z UKS Błyskawica Domaniewice specjalizujący się na dystansie 1500 m, złoty medalista olimpijski z Soczi (2014) na tym dystansie i brązowy w drużynie. Pierwszy Polak, który zdobył Puchar Świata na swoim koronnym dystansie. Brązowy medalista mistrzostw świata na dystansach w 2013 roku w Soczi, kilkunastokrotny mistrz Polski, zarówno na krótkim, jak i długim torze.

Marek Galiński – pseudonim „Diabeł” – najbardziej utytułowany polski kolarz górski, karierę zaczynał w LKS Optex Opoczno, czterokrotny olimpijczyk (Atlanta, Sydney, Ateny, Pekin), wielokrotny uczestnik mistrzostw świata i Europy. Był trenerem Mai Włoszczowskiej, a także kadry narodowej Rosji w MTB. Zginął w wypadku samochodowym w 2014 roku.

Grzegorz Kiljanek – kajakarz górski, reprezentant LKK Drzewica. W 2013 roku zakończył 17-letnią karierę sportową. Uczestnik Olimpiady w Londynie – 9 miejsce. Posiadacz 30 medali – 18 złotych, 8 srebrnych i 4 brązowe – mistrzostw Polski juniorów, młodzieżowców i seniorów. Indywidualnie 4-krotny mistrz Polski seniorów, 2-krotny mistrz Polski młodzieżowców i 4-krotny mistrz Polski juniorów w C-1. Był mistrzem świata juniorów i młodzieżowców drużynowo.

Jacek Krzynówek – piłkarz, po­moc­nik (96 me­czów w re­pre­zen­ta­cji kra­ju – 15 go­li). Za­czy­nał ka­rie­rę w LZS Chrza­no­wi­ce Zakończył karierę piłkarską w 2011 roku.

Grzegorz Kubiak – jeździec, reprezentował Bogusławicki Klub Jeździecki. Kilkunastokrotny medalista Mistrzostw Polski Seniorów w skokach przez przeszkody, w tym 8-krotny złoty medalista tychże mistrzostw, uczestnik Igrzysk w Atenach w 2004. Uczestnik mistrzostw świata w Hiszpanii i wielokrotnie Mistrzostw Europy.

Marcin Kuźba – piłkarz, na­past­nik (6 me­czów w re­pre­zen­ta­cji kra­ju – 2 go­le). Za­czy­nał ka­rie­rę w LKS Lu­boch­nia. Aktualnie: skaut pracujący dla Wisły Kraków.

Magdalena Sadłecka – kolarka górska (MTB), wicemistrzyni świata w maratonie rowerowym (2003), wicemistrzyni świata i mistrzyni Europy juniorek (2000), wielokrotna medalistka Mistrzostw Polski na szosie i MTB, uczestniczka igrzysk olimpijskich w Atenach (2004). Była zawodniczką Optexu Opoczno.

Krzysztof Sujka – kolarz specjalizujący się w wyścigach na torze (do 1977) i szosie (od 1977), wychowanek LZS Pawlikowiczanka. Szosowy wicemistrz świata z Nurburgringu (1978), olimpijczyk z Montrealu (1976) i Moskwy (1980).


Wojewódzkie Zrzeszenie LZS w Łodzi posiada własny Ośrodek Sportowo-Szkoleniowy w Ręcznie. Pełni on także funkcję domu wycieczkowego. Obiekt położony jest w bliskim sąsiedztwie kompleksu leśnego Sadykierz, rezerwatu Wielkopole oraz malowniczych terenów doliny Pilicy.